De bodemgezondheid gaat achteruit

18 maart 2024 Door bbuizer
Bertus Buizer   –   Buizer Advies   –   26 september 2018

De bodem gaat in kwaliteit achteruit, zowel in Europa als op mondiaal niveau: erosie, bodemafdekking, verlies van organische stof, verdichting, verzilting, aardverschuivingen en verontreiniging hebben negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid, voedselzekerheid, natuurlijke ecosystemen, biodiversiteit en klimaat, en op onze economie. Hierover gaat de brochure die wij hiervoor hebben gemaakt in het kader van de in 2017 in Europees verband gehouden People 4 Soil petitie “Red de bodem met uw handtekening”.  Van januari 2016 tot en met juni 2017 was ik de coördinator voor Nederland in People 4 Soil, een vrij en open netwerk van Europese NGO’s, onderzoeksinstituten en boerenorganisaties, dat zowel op Europees als op mondiaal niveau aandacht vroeg voor de toenemende verslechtering van de bodem.

De brochure die wij maakten in People 4 Soil:
“4 redenen om de bodems van Europa te redden”

(NL)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_nl

(EN)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_en

(DU)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_de

(FR)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_fr

(ES)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_es

(IT)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_it

(GR)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_gr

(PT)
https://issuu.com/people4soil/docs/dossier_web_pt

In Europa is er nog steeds geen algemene wet, die de bodem beschermt. De bodem met goede wetten beschermen is de beste manier om ook mensen, planten en dieren te beschermen. Zonder een gezonde, levende bodem is er geen toekomst. Een gezonde levende bodem beschermt ons tegen milieurampen, klimaatverandering en giftige stoffen in ons eten.

Hierover is op 20 april 2017 door People 4 Soil een brief geschreven aan de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. Op 26 juni 2017 schreef de Europese Commissie in reactie op de brief van People 4 Soil, dat zij de zorgen over de continue degradatie van de bodem in Europa deelt en dat de erkenning en het herstel van de bodemecosystemen en de bevordering van de bescherming van de bodem meer prominent op de agenda van de Europese Commissie komt.

Ondiep ploegen
Er zijn in de landbouw tegenwoordig ook positieve ontwikkelingen. Zo is er toenemende aandacht voor behoud of verbetering van de bodemstructuur en van het bodemleven. Voor biodiversiteit ook in het bodemleven.

Zo is bijvoorbeeld sinds het Wierdenproject dat ik in de periode 1998-2000 in Noord-Groningen uitvoerde in samenwerking met 20 deelnemende akkerbouwers en bodemdeskundige dr. Jan Kouwenhoven (Wageningen University & Research) en Jan Boer (uitvinder van de Rumptstad – Steketee Ecoploeg), ondiep ploegen in Groningen en in heel Nederland meer in zwang gekomen.

Ter afsluiting van het Wierdenproject organiseerde ik op 20 september 2000 een vierde succesvolle demonstratie ondiep ploegen in Borgsweer (Gr). De eerste, tweede en derde demonstratie ondiep ploegen in het kader van dit project vonden plaats in respectievelijk Eenrum, Stedum en – in samenwerking met proefboerderij SPNA – in Munnekezijl (Frl).

De vierde demonstratie was op zware kleigrond. Weekblad Boerderij maakte daarvan in de editie Akkerbouw van 10 oktober 2000 een reportage met als titel “Ondiep ploegen beter voor de bodem“.

In maart 2018 vond er ook weer een praktijkdemonstratie ondiep ploegen plaats. Ditmaal op het Onderzoeksbedrijf van WUR-PPO in Lelystad. Daarbij werd naast de andere en nieuwere ploegen weer de Ecoploeg gebruikt die net als bij de eerder genoemde demonstraties in Groningen ook nu weer een mooi resultaat liet zien.

Dossier:

PDF  Wat doet landbouwgif met onze gezondheid? Veel vragen zijn nog nooit onderzocht | De Volkskrant – 13 nov 2020

PDF  Organische stof bouwt sneller op dan wetenschappers verwachten – Melkvee – 18 juli 2018

PDF  UK farmers to be given first ever targets on soil health – The Guardian – 13 March 2018

PDF  Biologische landbouw op termijn net zo productief als gangbare landbouw

PDF  Interview in agrarisch vakblad Nieuwe Oogst: “We telen op een dunne kwetsbare aardschil’

PDF  Reply of the European Commission to People 4 Soil – 26 Juin 2017

PDF Flyer Biologische velddag – wo 21 juni 2017 – Lelystad – met Symposium ‘Bodem-Boer-Business’ (Agrifirm)

PDF Open letter People 4 Soil to Mr. Jean-Claude Juncker, President of the European Commission

PDF  Biojournaal – Europees burgerinitiatief pleit voor behoud gezonde bodem

PDF  Nieuwsbrief Sustainable Food Supply – 5 december 2016 – People4Soil

PDF  Duurzaamnieuws – Geef de bodem een recht

PDF  Persbericht Wereldbodemdag 2016

PDF  Artikel in Akkerwijzer – People 4 Soil: Europese bescherming bodem in wetten

VIDEO  Initiatief Bewust Bodemgebruik – Prof. Klaas van Egmond over migratie, voedsel-, fin. systeem en land grab

PDF  4 redenen om de bodems van Europa te redden

PDF  Bodem, productiefactor onder druk – Verslag – Visie op Flevoland – 2 mei 2016

PDF  Flevoland verschraalt – Interview met Sjef Staps in Nederlands Dagblad – 4 januari 2016

PDF  Bodemvruchtbaarheid holt achteruit – Boerderij.nl – nov 2015

PDF  Van bodemdilemma’s naar integrale verduurzaming – april 2015

PDF  Biologische landbouw heeft de beste papieren voor een toereikende duurzame voedselvoorziening – febr 2015

‘Ondiep ploegen beter voor de bodem’
Reportage van demonstratie ondiep ploegen op
20 september 2000 in Borgsweer (Groningen)
Organisatie & toelichting: Bertus Buizer

foto-science-for-environment-policy-ecosystems-services-biodiversity-video-10-may-2016-web

Credit header foto: Alexis de Roode